Klarnet Nedir? Klarnet'in Tarihsel Gelişimi

Klarnet Nedir? Klarnet'in Tarihsel Gelişimi

Klarnet Nedir ?

Klarnet nedir ?  Klarnet ne zaman bulundu ? klarnet çeşitleri nelerdir? Klarnet ne demek, gırnata ile klarnet arasında fark var mı? Klarnetin anlamı nedir?  Klarnetin özellikleri Hakkında bilgiler sizlerle.

Klarnet Nedir ?

Klarnettahta nefesli çalgılar ailesinin bir üyesidir. Latincede parlak, duru,aydınlık anlamına gelen "clarus" kelimesinden adını almıştır. İlk olarak Almanya'nın Nürnberg kentinde, 1701 yılında Leipzig'li çalgı yapımcısı Johann Christoph Denner (1665-1707) oluşturmuştur. Bu çalgının gelişme evrelerin de 18. yüzyıla kadar, ondan çok çeşidi yapılmış ve değişik isimler verilmiştir. Fransızlar adına Chalumeau (Şalümo) dedikleri, bir sekizli ses genişliği olan bir çalgı yapmışlardır. Günümüzde kullanılan soprano, alto ve bas klarnetler bu çalgıdan esinlenerek yapılmışlardır. 1770 ’li yıllarda İngiltere'de beş perdeli klarnetleryapılmaya başlanmıştır

Klarnet Çeşitleri

Klarnet Çeşitleri

Klarnet çeşitleri ve özellikleri,

Çok kalabalık olan klarnet ailesinin çeşitleri şunlardır ; 

*La bemol küçük klarnet (Yazılan notanın küçük altılı
ince sesini duyurur)
*Mi bemol küçük klarnet (Yazılan notanın küçük üçlü
ince sesini duyurur)
*Re küçük klarnet (Yazılan notanın büyük ikili ince
sesi duyurur)
*Do klarnet (Yazılan notanın aynısını duyurur)
* Si bemol klarnet (Yazılan notanın büyük ikili kalın sesini duyurur)
* La klarnet (Yazılan notanın küçük üçlü kalın sesini duyurur)

* Sol Klarnet (Yazılan notanın tam dörtlü kalın sesini duyurur)

* Basset horn (Fa) Klarnet (Yazılan notanın tam beşli kalın sesini duyurur)
* Mi bemol alto klarnet (Yazılan notanın büyük altılı kalın sesini duyurur)
* Si bemol bas klarnet (Yazılan notanın büyük dokuzlu kalın sesini duyurur)

* La bas klarnet (Yazılan notanın 1 oktav ve küçük üçlü kalın sesini duyurur)


*Si bemol kontrabas klarnet (Yazılan notanın 2 oktav vebüyük ikili kalın sesini duyurur)

Bu çalgıların tümünün çalınışı aynıdır. Bir tanesini iyi çalmayı öğrenen, çok kısa bir alışma devresinden sonra, diğer bir klarneti çalmaya başlayabilir.

GEÇMİŞTEN GÜNÜMÜZE KLARNET

Avrupa'da yaygınlık kazanmış bazı çalgılar, kısa zamanda Osmanlı'da da tanınmış ve kullanılmıştır. Klarnet de bu çalgılardan biridir. J.C. Denner’ın Chalemau isimli aleti icat etmesi ile başlayan ve 1700'lü yıllarda gelişimini tamamlayan klarnet, orkestralarda ki yerini almıştır. Ülkemizde klarnetin ilk kez 1820'li yıllarda kullanıldığı bilinmektedir. Günümüzde de yaygın kullanımı olan “Boehm” (Fransız) Perde Sistemli klarnet, Korfo'lu Hyacinthe Eleonore KLOSE ve L.A. Buffet tarafından oluşturulmuş olup, Klose ilk öğrencilerini Paris'te bu sisteme göre yetiştirmiştir. “Boehm Sistemi”klarnet, 1854 yılında İstanbul'a getirilmiş ve Mızıka-i Hümayun'da kullanılmıştır.Mızıka-i Hümayun'da eğitmenlik yapan Guiseppe Donizetti, Avrupa'da kullanılan bazı çalgıların öğrenilmesi için, yabancı eğitmenler de getirtmişti. Bu eğitmenler arasında“Glarnet” üstadı olarak bilinen ve tüysüz lakabıyla anılan Francesco da vardı.

KLARNET

Klarnet ismi, eski halk söylemi ile “Glarnet” ya da “Gırnata” olarak bilinmektedir. Klarnetin ülkemizde 1820 yıllarında kullanımı gerçekleşmesine rağmen, ismi daha önceleri duyulmuştur ki Suriye'de bütün nefesli sazlara “Kurnayta” denilmektedir.


Evliya Çelebi ise kendi zamanında ki İngiliz icadı bir '' kurnata '' borusundan bahseder. İlk harften sonra “Vav” harfi koymadığı için, kelime esre ile Kırnata (veya gırnata) da okunabiliyor. Bu bilgi, J.C. Denner'ın klarneti icadından en az yarım asır öncelere aittir.Yani

“Gırnata” ismi,klarnetin ülkemize girişinden önce duyulmuş ve halkımızca kullanılmıştır.

(Anadolu da hala “Gırnata” olarak söylenmektedir.)

KLARNETLER

Klarnet (GIRNATA) Nedir 

Klarnet ( Klarinet ) olarak anılan nefesli çalgı aletidir. Türkiye'de   GIRNATA ismiyle de anılmaktadır. En çok Elazığ, Edirne ve Çanakkale illerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Klarnet Türk Enstrümanı olarak bilinmekte oysa bu yanlıştır. Klarnet Batı enstrümanıdır. Ancak Bizim geleneklerimiz ile müzik tarzımızla o kadar uyumlu sağlamıştır ki ismini bile GIRNATA koymuşuzdur. 


Klarnet ilk olarak Batı Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Yaklaşık olarak 17.yüzyıllara denk gelen bir geçmişi mevcuttur. Klarnet ilk olarak Chalumeau ismiyle anılan gelişmemiş bir yapıdaydı. Chalumeau kelimesi genellikle Tek kamışlı nefesli çalgı anlamını taşıyan Fransızca kökenli bir kelimedir. Alman çalgı yapımcısı J.C.Denner, Chalumeau'yu geliştirerek klarnetin ilk şeklini vermiştir. Klarnet Chalimeau'num geliştirilmesiyle oluşturulan bir enstrümandır.

1840 yıllarında Paris konservatuvar öğretim görevlisi aynı Zaman'da klarnet sanatçısı olan Klose ilk olarak Boehm sitemini klarnet üzerinde Klarnet'e göre tasarlayıp Klarnet'e eklemiştir. Daha sonra eklenen bu sistem başka sanatçılar tarafından eksikleri değiştirilerek yeni perdeler eklenerek değiştirilmiştir. Klarnet enstrümanının yaygınlaşmasında ve orkestrada kendisine yer bulmasında mozzart'ın oldukça büyük rolü olmuştur. Tarihsel serüveni klarnetin yaklaşık olarak 1860 lara kadar devam etmiş ve son şeklini almıştır.

Klarnet Nedir?

Klarnetin Yapım malzemeleri genel olarak dayanaklı sesi içinde hapsetmeyen sert ağaçlardan yapılmaktadır.

Klarnet'in Temel Parçaları

• Ağızlık (Bek)
• Fıçı (Baril)
• Üst gövde
• Alt gövde
• Kalak (Pavillon da denir)

Bu parçalar Çıkarılıp takılabilen parçalardır. Sonradan Değiştirmekte Mümkündür.
Sol Klarnet (G Klarnet ) Batı menşeyi olmasına rağmen Avrupa'da fazla rağbet görmemektedir. Balkan Ülkeleri ve Asya Ülkeleri ve Türkiye'nin Vazgeçilmez Enstrümanı niteliği taşımaktadır. Bütün Delikleri Açık üflendiğinde sol sesini vermektedir. Tını olarak Türk müziğine çok yakışan bir enstrüman olmuştur. Yukarıda yazılan klarnet ailesinin diğer fertleri ile de Türk müziği yapılır ancak sol klarnetin verdiği tat bir başkadır.

• Mi bemol küçük klarnet

• 
  

• Si bemol klarnet

• 
  

• La klarnet

• 
  

• Si bemol bas klarnet

Bu dört çalgının da dördü birden her yapıtta kullanılmaz. Genellikle besteciler iki si bemol klarnet kullanırlar. Üçlü orkestra kuruluşu ise, bunlara bir de bas klarnet eklenir. Daha büyük orkestralarda mi bemol klarnet ve bir si bemol klarnet daha eklenebilir.La klarnet Si bemol klarnete çok yakın bir çalgıdır. La klarnetin boyu Si bemol klarnet'e göre biraz daha uzun, ses rengi biraz daha koyudur. Çalınışı ve ses genişliği aynıdır. Yalnız, Si bemol klarnet yazılı olan notanın büyük ikili kalını, La klarnet ise küçük üçlü kalını seslendirir. 

Besteciler bu iki klarnet türünden birini kullanırlar. Bunun en önemli nedenleri şunlardır:

Daha koyu bir ses rengi isteniyorsa.Yapıtta çok diyez varsa.Klarnet partisinin en kalınından Do diyez sesinin kullanılması gerekiyorsa.

Klarnet'in Tarihsel Gelişimi

 Dünyaca ünlü klarnet icracılarından bazıları;

- Woody Allen

-Sarah Elbaz,

-Alain Damiens ve 

-Giora Feidman ’dır.

Türkiye'de En önde Gelen Sanatçılarımız.

-Mustafa Kandıralı

-Kamucan Yalçın

-Bülent Altınbaş

-Göksun Çavdar

-Hüsnü Şenlendirici

-Serkan Çağrı

 -Tolga Akşit

Soru ve Görüşlerinizi Yorum Bölümden Sorabilirsiniz.

Linkedin Google+